Nie zdajemy sobie sprawy jak często spotykanym zjawiskiem jest depresja. Coraz częściej spotykam się z zapytaniami o depresję u dzieci na różnego rodzajach grupach lub forach. Rodzice boją się o swoje dzieci, które w obecnych czasach stają się bardzo osowiałe i odcinają się od otoczenia. Chciałabym poruszyć ten temat, jak rozpoznać depresję u młodzieży, oraz uświadomić każdemu że nie można tego bagatelizować.
Czym jest depresja?
Depresja to nic innego jak zaburzenia nastroju i aktywności, które trwają powyżej dwóch tygodni. Utrudniają one choremu funkcjonowanie w codziennym życiu. Depresja wyniszcza powoli organizm poczuciem smutku i brakiem chęci do życia. Każda osoba chora wymaga indywidualnego podejścia i ewentualnego leczenia.
Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 wyróżnia się:
- Epizod depresyjny (epizod dużej depresji) – pierwsze rozpoznanie u osoby zespołu objawów depresyjnych, które trwają co najmniej 2 tygodnie.
- Epizod depresyjny w przebiegu ChAD (Choroba Afektywna Dwubiegunowa).
- Zaburzenia depresyjne nawracające – stwierdzone w momencie, gdy u osoby chorej wystąpiły co najmniej dwa epizody dużej depresji; z wyłączeniem objawów maniakalnych.
- Depresja poschizofreniczna – pojawiają się objawy depresyjne po epizodzie zaostrzenia psychozy schizofrenicznej.
- Dystymia – utrzymujące się przez ponad 2 lata objawy depresyjne, choć z mniejszym nasileniem niż podczas epizodu depresyjnego.
- Organiczne zaburzenia depresyjne – wywołane przez różnego rodzaju stany związane z dysfunkcją mózgu.
Ile dzieci i młodzieży w Polsce choruje na depresję?
Rodzice często nie dostrzegają tej choroby u swego dziecka. Tłumaczą to okresem buntu lub myślą, że dziecko doświadcza problemów somatycznych (tzw. maska depresji). A jednak… Na kliniczną depresję cierpi 1% dzieci przedszkolnych powyżej 2-, 3-go roku życia, 2% w grupie dzieci 6-12 lat oraz do 20% w grupie młodzieńczej. Najmłodszym dzieckiem, u którego zdiagnozowano depresję był dwulatek. Depresja może dotykać blisko co trzeciego nastolatka!!! Częściej chorują na nią dziewczęta niż chłopcy. NFZ w 2014r. wydało ponad 180mln na leczenie dzieci z depresją. Jest ona diagnozowana w taki sam sposób jak u dorosłego.
Na stronie Fundacji Twarze depresji znalazłam statystyki policyjne, które mówią, że w 2018r. 97 dzieci popełniło samobójstwo (pięcioro z nich miało poniżej 12 lat, zaś 92. było w wieku 13-18 lat).
Objawy depresji u młodzieży
- Smutek, płaczliwość, zobojętnienie;
- Niska samoocena, zrezygnowanie, znudzenie;
- Wycofanie z życia towarzyskiego;
- Rezygnacja z dotychczasowych aktywności i spadek energii;
- Zmniejszona koncentracja, problemy z pamięcią;
- Zmiany w zakresie aktywności psychoruchowej;
- Myśli samobójcze;
- Niepokój i działania autoagresyjne (np.: samookaleczenia);
- Zwiększony lub zmniejszony apetyt;
- Zaburzenia snu, które utrzymują się przez dłuższy czas (problemy z zasypianiem bądź wczesne wybudzanie).
Depresja – jak rozpoznać?
U małych dzieci trudniej rozpoznać depresję, gdyż maluchy nie potrafią jeszcze jasno stwierdzić co im dolega, jaki i z czym mają problem. Depresja u dzieci może przebiegać inaczej niż u nastolatków czy osób dorosłych, np.: cofanie się w rozwoju, zanikanie mowy, problemy z moczeniem się, bóle głowy, biegunki. Najbardziej jednak powinniśmy bać się myśli samobójczych, ponieważ to już niewielki krok.. Nie możemy tego bagatelizować i powinniśmy zwracać uwagę na:
- Zainteresowanie śmiercią i umieraniem;
- Zwroty typu „chciałbym/am już nie żyć, innym byłoby beze mnie lepiej”
- Zaniedbywanie swego wyglądu;
- Wycofuje się z otoczenia;
- Porządkuje swoje sprawy, żegna się z innymi;
- Znajdziesz u niego tabletki, żyletki itp.
Leczenie depresji
Najważniejszym aspektem w leczeniu depresji jest wsparcie ze strony rodziców, bliskich, nauczycieli. Leczenie depresji dzieli się na dwa rodzaje:
- Działania niefarmakologiczne, czyli psychoedukacja, psychoterapia
Psychoedukacja to edukacja o objawach, przyczynach, metodach leczenia i postępowania w konkretnych sytuacjach.
Psychoterapia zaś odbywa się podczas terapii indywidualnej, grupowej lub rodzinnej. Łączenie ich również bywa korzystne.
- Farmakoterapia
Jest to terapia w połączeniu z lekami. Korzysta się z niej przy depresji z dużym nasileniem objawów, depresji w przebiegu ChAD (Choroba Afektywna Dwubiegunowa) i w połączeniu z zaburzeniami psychotycznymi. Farmakoterapia jest uzupełnieniem psychoterapii, nigdy odwrotnie!
Gdzie odbywa się leczenie?
Leczenie zwykle odbywa się w Poradni Zdrowia Psychicznego, choć bywają ciężkie przypadki (autoagresja, zagrożenie samobójstwem), gdzie konieczna jest hospitalizacja na oddziale psychiatrycznym dla dzieci i młodzieży.
Czego nie mówić osobie z depresją?
- Nie lekceważ depresji u bliskiego. Nie krytykuj go za to jak się czuje. Depresja to zbiór różnych dolegliwości (smutek, brak energii i apetytu, słaba koncentracja, problemy ze snem, zmęczenie).
- Nie mów choremu, że wiesz jak się czuje. Każda osoba przeżywa na swój sposób i ma swój maksymalny pułap problemów. Rozmawiaj o jego chorobie.
- Unikaj moralizowania i uwag. Nie bądź negatywnie nastawiony do uczuć chorego, nie sugeruj, że wyolbrzymia problemy.
- Nie wyręczaj w wykonywaniu codziennych prac, nie uszczęśliwiaj go na siłę. Przyniesie to odwrotne skutki niż myślisz.
- Nie zachęcaj chorego do picia alkoholu i brania innych używek.
- Nie przytłaczaj go ilością swojej troski.
Jakich zwrotów unikać w rozmowie z osobą chorą na depresję?
- „Wyjdź do ludzi”
- „Znajdź sobie jakieś hobby”
- „Inni mają gorzej niż ty”
- „Nie wyolbrzymiaj, nie jest tak źle”
- „Uśmiechnij się, będzie dobrze”
- „Zacznij myśleć pozytywnie”
- „Nie użalaj się nad sobą”
- „Weź się w garść”
- „Wiem jak się czujesz”
Podobno kolory takie jak żółty i różowy niwelują siłę stanów depresyjnych. Warto wprowadzić tę kolorystykę w otoczeniu osoby chorej, na przykład w postaci kwiatów, lampek czy innych ozdób.
A na koniec…
#wykapananiania
Udostępnij!
